Czy bycie dłużnikiem wekslowym jest bezpieczne? Sprawdzamy

Z pojęciem „dłużnik wekslowy” można się spotkać najczęściej w przypadku zaciągania pożyczki na weksel. W takiej sytuacji pożyczkodawca czasami żąda zabezpieczenia właśnie w postaci podpisanego papieru wartościowego. Warto zatem wiedzieć, jakie to może mieć konsekwencje.

Kto jest dłużnikiem wekslowym?

Odpowiedź na to pytanie okazuje się prosta – każdy, kto podpisuje się pod wekslem staje się dłużnikiem wekslowym. I tu ważna kwestia – jeden weksel może dotyczyć tak naprawdę kilku dłużników! Jak to w ogóle możliwe? Sytuacja może wydawać się na pozór nieco skomplikowana, ale łatwo wszystko wyjaśnić.

To, że dłużnikiem wekslowym jest sam wystawca weksla nie budzi z pewnością żadnych wątpliwości. Jednak na tym nie koniec, ponieważ poręczyciel weksla również staje się takim dłużnikiem wekslowym. Oczywiście weksel niekoniecznie musi mieć dodatkowe zabezpieczenie dla wierzyciela w postaci poręczyciela, ale gdy tak się dzieje, to poręczyciel domyślnie odpowiada za całość zobowiązania, aczkolwiek można to zmienić – należy wtedy dać taką adnotację na wekslu. Co trzeba wyraźnie podkreślić, nawet sfałszowany podpis wystawcy weksla nie zwalnia poręczyciela z bycia dłużnikiem!

Kto jeszcze może być dłużnikiem weksla? Akceptant weksla, czyli trasant wskazany na wekslu jako osoba zobowiązana do zapłaty, o ile zaakceptuje żądanie posiadacza weksla do jego wykupu złożeniem podpisu pod słowem „przyjmuję” albo „zapłacę”.

Jak zatem widać, dłużnikiem wekslowym niekoniecznie jest wyłącznie wystawca weksla.

Co to jest weksel?

Jak już wiadomo, kim jest dłużnik wekslowy, to warto jeszcze wyjaśnić kwestię samego weksla. To forma zabezpieczenia finansowego stron umowy pożyczkowej w postaci papieru wartościowego. Jego wystawcą jest trasant, który swoim podpisem zobowiązuje się do zapłaty należności w określonej wysokości i w wyznaczonym terminie na rzecz remitenta, a więc wierzyciela wekslowego. W momencie gdy dłużnik wekslowy nie chce wywiązać się ze zobowiązania, to wierzyciel może dochodzić swoich praw na drodze sądowej.

Weksel jest kluczowym elementem pożyczki pod weksel, dość popularnej formy zobowiązania szczególnie w sektorze social lending. Gwarantuje wierzycielowi szybką egzekucję w razie braku płatności ze strony pożyczkobiorcy. A jak kwestie bezpieczeństwa wyglądają ze strony trasanta, o tym poniżej.

Jakie prawa i obowiązki ma dłużnik wekslowy?

Każdy dłużnik wekslowy powinien pamiętać o prawie do przedawnienia roszczenia, które następuje jednak w różnym czasie. O ile dla wystawcy weksla dochodzi do tego już po roku od dnia płatności weksla, to dla akceptanta dopiero po trzech latach. Warto jednak podkreślić, że trudno liczyć na to, że wierzyciel tak długo będzie bezczynnie czekać, aż roszczenie się przedawni – tym bardziej że to terminowa spłata zobowiązania wekslowego jest de facto podstawowym obowiązkiem dłużnika.

Jak wygląda egzekucja weksla?

Dłużnik wekslowy w zasadzie stoi na straconej pozycji, jeżeli nie wykupi weksla w odpowiednim terminie. Wszystkie karty są wtedy w rękach wierzyciela. Przede wszystkim uzyskanie nakazu zapłaty z weksla nie wymaga wszczęcia standardowej procedury sądowej. Postępowanie egzekucyjne jest zatem szybsze i zostaje przeprowadzone na podstawie złożonego przez wierzyciela pozwu w trybie postępowania nakazowego.

Co istotne, wierzyciel nie musi wskazywać powodu, z jakiego weksel był wystawiony, ani też udowadniać ważności umowy, na podstawie której doszło do wystawienia weksla. Dla sądu znaczenie ma wyłącznie to, czy weksel zawiera podpis dłużnika i inne elementy zgodne z wymogami prawnymi, a więc np. słowo „weksel” na dokumencie. Słowa dłużnika w zasadzie nie są brane pod uwagę – liczą się konkretne fakty, a więc podpisany weksel.

Każdy dłużnik powinien mieć świadomość, że do egzekucji dochodzi szybko (w razie udania się przez wierzyciela do sądu). Wyrok oznacza, że wtedy jest zaledwie 14 dni na całkowitą regulację zobowiązania na rzecz wierzyciela. Jeżeli dłużnik tego nie zrobi w wyznaczonym terminie, to kolejnym krokiem okazuje się skierowanie sprawy do komornika. Przy okazji rosną też koszty.

Jak wygląda kwestia bezpieczeństwa bycia dłużnikiem wekslowym?

Weksel to z pewnością korzystne rozwiązanie dla wierzyciela. Z kolei dłużnik musi uważać na kilka kwestii, z których terminowa spłata zadłużenia okazuje się kluczowa. Jednak warto jeszcze wspomnieć o jednym. W ramach pożyczki pod weksel niekiedy stosuje się tak zwany weksel in blanco. Taki dokument nie zawiera precyzyjnie określonej kwoty zobowiązania. Innymi słowy – suma wekslowa nie zostaje wpisana. W takiej sytuacji w interesie dłużnika jest sporządzenie deklaracji wekslowej, która ma charakter pisemnego porozumienia między wierzycielem a wystawcą weksla. Deklaracja powinna wtedy zawierać warunki uzupełnienia weksla przez wierzyciela, w tym przede wszystkim wysokość sumy wekslowej.

Dłużnik wekslowy niewiele może zrobić, kiedy sprawa trafia do sądu. W takiej sytuacji najlepiej od razu uregulować zadłużenie, aby uniknąć egzekucji komorniczej. Koniecznie trzeba też pamiętać o konsekwencjach złożenia podpisu na wekslu i nie robić tego bez sporządzenia deklaracji wekslowej.