Czym jest ocena ryzyka kredytowego?

Każdy wniosek kredytowy oznacza poddanie się ocenie ryzyka kredytowego. Procedura ma na celu określenie stopnia wiarygodności kredytowej potencjalnego kredytobiorcy. To od tejże oceny zależy, czy wniosek kredytowy zostanie zweryfikowany pozytywnie i czy klient w konsekwencji otrzyma pieniądze. Na czym polega ocena ryzyka kredytowego i w jaki sposób się ją przeprowadza? Zapraszamy do lektury.

Ryzyko kredytowe

Pojęcie ryzyka kredytowego jest wpisane w proces zaciągania kredytu lub pożyczki w instytucjach finansowych. Oznacza zagrożenie związane z nieuregulowaniem zaciągniętego zobowiązania finansowego według umówionego harmonogramu spłat. Niewywiązywanie się kredytobiorcy z obowiązku spłaty kredytu może mieć charakter częściowy bądź całkowity.
Ryzyko kredytowe jest związane nie tylko z brakiem pewności co do terminowej spłaty zobowiązania, ale także obejmuje ryzyko zabezpieczenia. Chodzi tutaj o możliwe uszkodzenie bądź zniszczenie przedmiotu zabezpieczenia kredytu czy też obniżenie jego wartości, co może zachodzić w przypadku nieruchomości. Należy jeszcze uwzględnić kwestie związane z ryzykiem kursu walutowego dla kredytów branych w obcej walucie, zmiennością stóp procentowych oraz ryzykiem płynności.
W każdym razie instytucja bankowa lub pozabankowa nigdy nie ma stuprocentowej pewności, że pieniądze pożyczone klientowi rzeczywiście zostaną zwrócone na czas. Ryzyko kredytowe jest tym samym związane z ewentualną możliwością straty owych pieniędzy. W celu zminimalizowania tego zagrożenia kluczowa będzie prawidłowa ocena ryzyka kredytowego w odniesieniu do każdego złożonego wniosku. Z powodu zbyt wielu czynników wpływających na ryzyko kredytowe trudno natomiast liczyć na całkowite jego wyeliminowanie.

Czym jest ocena ryzyka kredytowego?

Pytanie nad wyraz istotne w kontekście składania wniosku kredytowego. To w zasadzie całościowa analiza wszelkich danych, które mają bądź mogą mieć wpływ na wywiązanie się kredytobiorcy z obowiązku terminowej spłaty zobowiązania finansowego. Każda instytucja finansowa zarówno bankowa, jak i pozabankowa dokonuje oceny ryzyka kredytowego, aczkolwiek różnice będą w wybranych metodach. Zasady zarządzania ryzykiem kredytowym u poszczególnych kredytodawców zazwyczaj pozostają ukryte i stanowią też jeden z elementów budujących przewagę nad konkurencją. Trzeba jednak podkreślić, że bez względu na indywidualnie wybrane metody, to i tak kredyt zostaje przyznany wyłącznie tym wnioskodawcom, którzy są uznani za wiarygodnych i wypłacalnych. Ocena składa się z kilku etapów począwszy od identyfikacji ryzyka, poprzez jego pomiar, monitorowanie i kontrolę aż do następstw występowania ryzyka kredytowego.

Badanie oceny ryzyka kredytowego

Przy ocenie ryzyka kredytowego konkretnego wniosku pod uwagę bierze się zarówno aspekt prawny, jak i praktyczny. Ten pierwszy oznacza potencjał prawny kredytobiorcy do zaciągnięcia zobowiązania finansowego. Natomiast drugi aspekt obejmuje kilka praktycznych elementów, zebranych w trzy rodzaje analizy.

• Ocena ilościowa - dotyczy ustalenia zarówno wysokości, jak stabilności wszelkich uzyskiwanych dochodów. To one mają stanowić zapewnienie terminowej spłaty kredytu. W związku z tym należy przedłożyć dokumenty, które dokładnie zobrazują sytuację finansową kredytobiorcy.
• Ocena jakościowa - dokonuje się jej na podstawie cech mających istotny wpływ na skłonność wnioskodawcy kredytowego do wywiązywania się ze zobowiązań. W tym celu dokładnie weryfikuje się kwestie związane z cechami osobowymi, jak wiek, stan cywilny, liczba posiadanych dzieci czy ilość osób na utrzymaniu. Ponadto sprawdza się stan majątkowy, w tym aktywa i pasywa oraz wysokość otrzymywanych dochodów ze wszystkich źródeł. Znacznie ma również branża, w której się pracuje, forma zatrudnienia, a nawet zajmowane stanowisko. Zwraca się także uwagę na historię współpracy z danym bankiem oraz historię kredytową. W uprzywilejowanej sytuacji będą osoby, który już wcześniej korzystały z kredytów bądź pożyczek spłacanych zgodnie z ustalonym harmonogramem. Analizuje się też ryzyko w kontekście wnioskowanej kwoty kredytu, wysokości wkładu własnego, długości okresu kredytowania oraz wysokości wkładu własnego.
• Ocena punktowa, czyli scoring - jest to swego rodzaju podsumowanie cech ilościowych i jakościowych kredytobiorcy. Poszczególne instytucje finansowe mogą brać pod uwagę różne cechy, którym zostaje przypisana określona ilość punktów. Scoring obrazuje się w postaci punktów bądź gwiazdek. Im więcej otrzymanych punktów lub gwiazdek, tym większe prawdopodobieństwo pozytywnej weryfikacji złożonego wniosku o kredyt albo pożyczkę.

Wszystkie powyższe elementy mają na celu zminimalizować ryzyko kredytowe. Ocena ryzyka kredytowego jest więc kluczowa w procesie przyznawania kredytu. To kwestia bezpieczeństwa finansowego banku bądź instytucji pozabankowej. Trudno się temu dziwić. W końcu, kto z nas pożyczyłby pieniądze nawet najlepszemu przyjacielowi, który wcześniej ociągał się ze spłatą albo wcale nie oddał długu, a jednocześnie nie może znaleźć pracy i nie posiada żadnego majątku?